Một trong những điểm rất thú vị của sự đố kỵ là chúng ta hiếm khi nào thể hiện tật xấu này với những người lạ, trái lại, đố kỵ thường được áp đặt một cách vô thức lên những người mà chúng ta quen.

Điều này rất dễ hiểu bởi sự đố kỵ xảy ra như một hệ quả của quá trình nhận thức. Con người không tự ý thức bản thân mình như một thực thể độc lập mà buộc phải so sánh với những người xung quanh. Quá trình so sánh để xem ai xinh nhất, giàu nhất, giỏi nhất, tuyệt vời nhất… bắt nguồn từ hồi mẫu giáo sẽ định vị luôn cá nhân ấy đang ở đâu trong vòng tròn kết nối mà họ có. Thử tưởng tượng xem, trẻ con đến lớp so đồ chơi với nhau mà 49/50 đứa có gà ảo riêng mình không có thì cay mũi không cơ chứ! Quá bằng bị nguyền rồi mới dính phải trường hợp ấy. Chẳng thế mà ở trong môi trường có áp lực đồng đẳng cao thì sự ghen tị hay đố kỵ cũng không thể nào mà thấp được, bất kể lứa tuổi luôn, nói nhanh cho vuông.

Đố kỵ là cảm giác đáng ghét cần được bù trừ hợp lý bởi một cảm giác dễ chịu nào đó. Nghiên cứu về sự đố kỵ chỉ ra có đến 5 cách thường thấy để cho thấy liệu ai đó có đang đố kỵ không trước khi họ kịp nhận ra điều đấy, điểm nhanh gồm:

– Nhấn mạnh đặc điểm hay ưu thế không liên quan, ví dụ: tôi có thể không giàu như ông A, bà B; nhưng chí ít tôi biết kính trên nhường dưới, ăn chín, uống sôi chứ không tu nước tại vòi.

– Hạ thấp tầm quan trọng của lĩnh vực mình yếu, nhấn mạnh lợi thế trong lĩnh vực mình có: Tiền không mua được nhiều thứ, chẳng hạn như tình yêu của tôi dành cho gia đình mình.

– Phóng đại hết mức năng lực của người bị đố kỵ, điều này khiến cho những vấn đề của họ đang mang trông có vẻ bé đi hoặc trông không tệ như thực tế. Chẳng hạn, dù hết sức chênh lệch về mặt năng lực nhưng những người đố kỵ có thể cho rằng chẳng có gì xấu hổ nếu phải so sánh với thiên tài kiếm tiền Mark xoăn hay mình chưa giàu do năng lực lừa người, úp bô chưa cao được như các tay to trên sàn chứng khoán.

– Hoặc sự đố kỵ cũng có thể được phát triển theo hướng hoang tưởng về một tương lai nào đó có khả năng vượt qua được người họ đố kỵ, ví dụ như nghèo bây giờ như một hình thức giữ chỗ trên thiên đường hay mình khó khăn nhưng thằng con mình sẽ khá giả, rồi có lúc nó sẽ làm cha thiên hạ, làm cả nhà nở mày nở mặt dù thực tế thì thằng con mình thì chẳng thiếu gì ngoài năng lực.

– Tưởng tượng hoặc háo hức đọc những dòng tin cho thấy người bị đố kỵ thất bại, thất thế, gặp tai nạn hay phá sản. Đây là một chiến lược cực kỳ hiệu quả đế giúp những người đố kỵ nhìn vào tương lai vốn không mấy tươi sáng của mình: chờ ngày nhìn thấy đứa mình ghét tèo trước.

Riêng ở xứ ta, sự đố kỵ có thể xuất hiện nhan nhản qua những thứ gọi là review, hehe.